اولیس جویس عصارهٌ داستانی بلامایزر بدیعی نیلوفر

اولیس جویس عصارهٌ داستانی بلامایزر بدیعی نیلوفر
اولیس جویس عصارهٌ داستانی بلامایزر بدیعی نیلوفر
درباره اولیس، شاهکار جیمز جویس، در ایران مطالب بسیاری نوشته شده است؛ بدون اینکه این کتاب در ایران منتشرشده باشد. شاید این از نمونه های استثنایی در دنیای ادبیات است که درباره کتابی منتشرنشده و خوانده نشده این حجم مطلب (هم در قالب کتاب و هم در قالب مقاله) نوشته ، ترجمه و نهایتاً منتشرشده است. البته بخشی از این توجه عجیب ناشی از کنجکاوی ای بوده که همواره نسبت به آن وجود داشته. این کنجکاوی بی دلیل هم نبوده، چراکه ما درباره کتابی صحبت می کنیم که شاهکار قرن نام گرفته. بهترین رمان نوشته شده قرن بیستم که برخی باور دارند ادبیات را دو شقه کرده است: ادبیات قبل از اولیس جویس و ادبیات بعد از اولیس.
جدای از آثار مستقلی که درباره این کتاب نوشته شده، بسیاری در نوشته های خود مدام به این اثر ارجاع داده، و درباره آن داد سخن سر می دهند. اولیس برای خودش حکایتی شده است غریب، حکایت رمان خوانده نشده ای که خیلی ها پزش را می دهند. اما واقعاً چند نفر در ایران هستند که این اثر دشوار را به زبان اصلی (انگلیسی) یا به دیگر زبان ها خوانده باشند؟ کتابی که در آن سوی مرزها کسانی که زبان مادری شان انگلیسی است از عهده ی خواندن آن بر نمی آیند، خیلی هنر کنند بخش هایی از آن را می خوانند، تورقی می کنند و ... . رمانی که اگر پیچیده است، پیچیدگی اش اطوار نیست، غنای زبان است و ظرافت های بی شمار متنی که پر از ارجاعات تاریخی و اسطوره ای ست با اشاراتی بجا به کتاب مقدس و فرهنگ دینی مسیحی.
حکایت انتشار اولیس در ایران نیز حکایتی است درازدامن و در نوع خود بسیار غریب. روایت است وقتی در سال ۱۳۷۲ منوچهر بدیعی این رمان سترگ را به فارسی برگرداند؛ ظاهرا نسخه ارائه شده به وزارت ارشاد توسط نشر نیلوفر، با جرح وتعدیل های فراوان روبرو شد. ناشر پیشنهاد داد برای حفظ شأن رمان که شاهکار ادبیات قرن است، بخش های کوتاه شده را به زبان انگلیسی منتشر کنند که پذیرفته نشد و پرونده انتشار رمان بسته شد و فعلاً بعید به نظر می رسد که ایرانی ها بتوانند اصل این کتاب را به زبان فارسی بخوانند. البته چندی بعد فصلی از رمان را که مشکل خاصی نداشت ناشر به طور مستقل با پیوست هایی منتشر کرد. کتابی که بسیاری آن را خریدند. همین یک فصل محک خوبی بود برای اینکه نشان بدهد، خواندن این رمان دشوار کاری است کارستان، چون برخلاف استقبال نسبی از کتاب، محتوای آن واکنشی در محافل ادبی به دنبال نداشت. نکته ای که این احتمال را پیش می کشید که عده زیادی از عهده ی خواندن و درک همین یک فصل نیز برنیامده اند!
بلافاصله پس از این ماجرا، کنجکاوی محافل ادبی درباره اولیس فروکش کرد. هرچند که ماجرای تازه ای در حاشیه آن به وجود آمد. حاشیه ای که حکایت از ادعای کم و کیف ترجمه اولیس توسط بدیعی را داشت. این حرف ها البته در حد ادعا باقی ماند چند نفری هم بخش هایی از این رمان را به صورت اینترنتی منتشر کردند که با اقبال چندانی روبرو نشد. 
این روزها توسط نشر نیلوفر و به همت مترجم اولیس (منوچهر بدیعی) کتابی منتشرشده است که «اولیس جویس (عصاره داستانی)» نام دارد. اثری که از قضا خورند فضای ادبی کنونی است. کتابی که به اولیس نخوانده ها کمک می کند که سر از کار اولیس دربیاورند! متن اصلی اولیس در زبان انگلیسی بیش از هزار صفحه است. بدیعی ترجمه این رمان را در چهار جلد آماده نشر کرده که این افزایش حجم به دلیل وجود پی نوشت های بسیار زیاد آن است که کمک می کند درک رمان آسان تر شود. رمان اولیس مملو است از اشارات و ارجاعات به اساطیر و نکات برآمده از فرهنگ و تاریخ اروپایی و کتاب مقدس که درک آنها برای مخاطب غربی انگلیسی زبان هم دشوار است چه رسد برای مخاطبانی از فرهنگی دیگر. 
شاید برخی بر این عقیده باشند که چون اولیس منتشر نشده، چنین کتابی که اشاره به عصاره داستانی آن دارد به بازار آمده است. این سئوال با توجه به ضرورت پاسخگویی به کنجکاوی های فضای ادبیات داستانی ایران، موجه است. واقعیت این است که اگر اولیس منتشر هم شده بود، بعید بود تعداد زیادی از عهده خواندن آن برآیند! بنابراین باز هم وجود چنین کتابی از جنبه های گوناگون می تواند کمک حال علاقمندان این اثر باشد. به هر حال در شرایط فعلی، با در دست داشتن این کتاب، علاقه مندان ادبیات در ایران لااقل می توانند با اشراف و آگاهی بیشتر به ارجاع دادن به کتابی چون اولیس بپردازند.
بدیعی برای این منظور به سراغ سه کتاب رفته است که هر سه به نوعی با چنین مأموریتی توسط هری بلامایزر، ماتیو هاجارت و دان گیفورد نوشته شده اند. اما کتاب های تألیف شده توسط این سه نویسنده که اغلب نیز برای استفاده های دانشگاهی بوده اند، برای استفاده مخاطب فارسی زبان نیازمند اصلاحاتی بوده اند. از همین رو بدیعی با استفاده از این سه کتاب، اثری تألیفی و ترجمه ای را ارائه کرده است که برای مخاطب فارسی زبان کار آمد باشد. حاصل این ایده کتابی بوده که اینک توسط نشر نیلوفر وارد بازار شده است و همان گونه هم که قابل پیش بینی بود به واسطه کنجکاوی های موجود در مورد اولیس، این کتاب با اقبال بسیاری نیز روبرو شده است.
 
این کتاب در بانک کتاب کتاب گالری عرضه شده است
شما میتوانید خرید آسان و مطمعن را با ما تجربه کنید
تهیه و ارسال کتاب شما در سریعتر زمان ممکن به سراسر کشور با کتاب گالری.
انتشارات: نیلوفر
شابک: 9789644486203
نویسنده‌: هری بلامایزر | ماتیو هاجارت | دان گیفورد
مترجم‌: منوچهر بدیعی
برچسب‌ها: اولیس جویس عصارهٌ بلامایزر بدیعی نیلوفر | اولیس جویس عصارهٌ بلامایزر بدیعی | اولیس جویس عصارهٌ بلامایزر | اولیس جویس | منوچهر بدیعی